روز پنج شنبه مورخ 1400/07/01 جلسه ای پیرامون پرداخت تسهیلات به سهامداران صندوق چای با حضور آقای مهندس طاهرزاده مدیرعامل صندوق، مهندس سازنده معاون بهبود تولیدات سازمان چای کشور و روسای بانک های توسعه تعاون و قرض الحسنه مهر ایران در محل صندوق چای کشور برگزار گردید. در این نشست که مدیران اداری و مالی و مشاور صندوق نیز حضور داشتند در خصوص پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به چایکاران و کارخانجات چایسازی بحث و بررسی گردید.
در تاریخ 1400/06/21 جناب آقای مهندس سید عبداله میر حسینی مقدم مشاور فنی صندوق به همراه آقایان مهندس میر راشد مدیر کارخانه و مهندس علی نقی پور کارشناس معین باغ و کارخانه در راستای اقدامات انجام یافته در خصوص باغ 11 هکتاری کارخانه چایسازی فومنات از باغ مذکور بازدید نمودند:
این باغ ، دومین باغ منطقه فومنات میباشد که با نظارت مالی _ فنی صندوق چای ، سازمان چای و پژوهشکده طی سه سال اخیر (1400-1397) عملیاتی گردیده است ( باغ اول در روستای سسطلان فومن – باغ پور غفار به مدیریت سرکار خانم مجیدیان )
باغ زیده به مساحت 11 هکتار ( کاملاً رها شده ) در اسفند ماه سال 1398 توسط مدیر عامل فومن شیمی جناب آقای مهندس موسوی با مدیریت آقای مهندس میر راشد از آقای چینی چیان ( نوه دختری حاج آقا ماسالی ) خریداری گردید.
در سال 98 با توجه رها شدن باغ در سنوات قبل و آسیب جدی خشکسالی ، نیاز به عملیات بهزراعی زیر بنائی و ساختاری بود ، که با هماهنگی و نظارت کارشناس معین با غ و کارخانه ( آقای مهندس علی نقی پور ) کل 11 هکتار هرس کف بر صورت گرفت ، بقایای هرس جمع آوری و به خارج از باغ انتقال داده شد .
در بهار سال 99 کل باغ شخم ، قطعه بندی و احداث جاده ارتباطی در باغ برای سهولت عملیات بهزراعی صورت گرفت .
نصب سیستم آبیاری با استفاده از تجربیات موجود و تجهیزات بروز بصور ت آبیاری بارانی ثابت با آبپاش های متحرک ، انتخاب نوع آبپاش و نازل های مربوطه که امکان پودر کردن آب را دارا باشد، صورت گرفت.
عملیات ناخن زنی در ارتفاع مناسب بوته های چای کف بر شده در تابستان سال 99 و آماده نمودن باغ چای برای برداشت مکانیزه
ایجاد حوضچه ذخیره آب برای محلول پاشی باغ چای در سال 99
ردیف سازی بوته های چای بصورت تخت که حتی امکان کاربرد کمباین در باغ را فراهم نموده است.
خرید کامیون کوچک یخچال دار به همراه سبد های پلاستیکی به ظرفیت هر کدام 20 کیلو جهت حمل و نقل برگ سبز با شرایط استاندارد بین المللی از باغ به کارخانه که در نوع خودش در کشور ما بی نظیر است .
10-در سال بهره برداری 1400 (از اردیبهشت لغایت 1400/06/21 ) تا کنون بالغ بر 100 تن برگ سبز استاندارد ( یک غنچه – دوبرگ و یا یک غنچه – سه برگ ) برداشت گردید.
عوامل تعیین کننده خصوصیات حسی چای سیاه شامل رویت چای خشک، تفاله و نوشابه چای میباشد که در ارزیابی حسی چای و توسط چشنده‌های با تجربه و ماهر مورد بررسی قرار می‌گیرند.
مهندس سید عبداله میرحسینی مقدم مشاور فنی صندوق چای، مهندس سید احمد تقی شکرگزار و کارشناس پژوهشکده چای:
گیاه چای بومی مناطق گرمسیری و مرطوب چین و هندوستان می باشد وگیاهی همیشه سبز بوده که در آب وهوای گرم و مرطوب بخوبی رشد می کند در ایران مناطق شمالی کشور (۹۰% در گیلان و۱۰% در مازندران ) چای کشت شده است که درطول یکصد سال اخیر نقش بسیار مهمی را در اقتصاد منطقه و حتی کشور ایفا نموده است. سطح زیر کشت چای در ایران، حدود ۳۲ هزار هکتار در دو استان گیلان و مازندران است که به‌طور پراکنده بین کوه‌های البرز و سواحل دریای خزر، جایی که از نظر خاک و شرایط آب و هوایی برای رشد چای مناسب است گسترده شده‌اند. قریب به ۶۰ هزار خانوار کشاورز، در این منطقه به چایکاری مشغول هستند. در استان گیلان بیش از ۸۰۰ روستای چایخیز در محدوده شهرستانهای صومعه‌سرا، فومن، شفت، رشت، لاهیجان، لنگرود، رودسر و املش در استان گیلان و رامسر و تنکابن تا نزدیکی‌های چالوس در استان مازندران درطول حدود ۲۵۰ کیلومتر و اغلب به صورت مجزا و نامنظم و فواصل کم و زیاد با جاده اصلی وجود دارند. حدود ۸۰ درصد از کل باغهای چای زیر یک هکتار و میانگین باغهای چای منطقه برای هر کشاورز به‌طور متوسط کمتر از نیم هکتار است. در حال حاضر چای یکی از محصولات اساسی و استراتژیک کشور است و کشت آن تنها در مناطق دارای آب و هوای خزری امکانپذیر میباشد.
براساس آمار موجود ایرانی ها سالیانه هر نفر ۴/۱ کیلوگرم چای مصرف می کنند با توجه به جمعیت ۸۰ میلیونی باید گفت مصرف چای ایرانی بالای ۱۱۰ هزار تن می باشد که از این مقدار درحال حاضر با درنظرگرفتن همه شرایط حدود ۳۰ هزار تن در ایران تولید می شود و بقیه از خارج وارد می گردد. هر ایرانی به طور میانگین روزانه مبلغ ۴۰۰ ریال چای می نوشد (روزانه حدود ۳۰ میلیارد ریال).
هم اکنون بیش از یکصد و پنجاه کارخانه چایسازی در ایران مشغول تولید چای خشک هستند که تولید آنها از نظر ویژگی های باقی مانده سموم، فلزات سنگین وکود شیمیائی مورد ارزیابی قرار گرفته که با مقایسه با استانداردهای موجود در این زمینه جزء چای های سالم و مطلوب به شمار می آیند که همین امر سبب شده است در سالهای اخیر مصرف کنندگان داخلی رویکرد خوب و مثبتی نسبت به مصرف چای ایرانی داشته باشند.
علل استقبال مردم به مصرف چای داخلی ( ایرانی )
الف: مروری به مسائل گیاهپزشکی وتغذیه چای در کشورهای خارج و ایران:
بیشتر کشورهای چای خیر دنیا(سریلانکا، هند، چین، ژاپن، کنیا، ویتنام و….) به خاطر شرایط آب وهوائی و برداشت سالیانه تجمعی از آفات و بیماری ها در این کشورها شیوع دارد که به ناچار برای مبارزه با آن از سموم دفع آفات استفاده می شود. به طور مثال براساس جدیدترین اطلاعات موجود در منابع خارجی در کشور سریلانکا حداقل ۱۰ نوع قارچ کش، ۹ نوع حشره کش و۸ نوع علف کش مصرف می شود که مصرف برخی از آنها با وجود کارآئی خیلی خوب و موثر، مشکل باقی مانده این سموم روی برگ سبز و چای خشک، جای سئوال است یا در کشور ژاپن در هر هکتار حدود یک تن کود شیمیائی ( ماکرو المنت ها یعنی N,P,K ) مصرف می گردد که این مقدار در سریلانکا حدود ۵۵۰ کیلوگرم، در چین حدود ۷۵۰ کیلوگرم ودر هند حدود ۶۰۰ کیلوگرم می باشد که البته مصرف این مقدار کود به احتمال قوی براساس آزمون های شیمیائی خاک وبرگ چای می باشد.
اما در ایران سه آفت مهم یعنی کنه، شپشک آرد آلود وشته ویک بیماریکلیدی به نام نماتد زخم ریشـه چـای داریم کــه حـداقل در ۲۰سـال اخیر هیچ گونــه سمی علیه این آفات مصرف نشده است. هـر چند دردهه شصت و هفتاد سازمان چـای کشور سابق اقدام بــه توزیع سموم حشره کش رایگان ( دیازینون ، مالاتیون ) و کنه کش ( اومایت ) بر علیه آفات چای می نمود ولی ازسال ۱۳۷۸ با انجام کارهای تحقیقاتی در پژوهشکده چای مصرف هرگونه سم در باغ های چای ممنوع شد. در حال حاضر برای مبارزه با شپشک آرد آلود چای از کفشدوزک کریپت استفاده می گردد که قبل از انحلال سازمان چای ( تا سال ۸۳) این کفشدوزک ها در انسکتاریومهای ایستگاه های تحقیقاتی پژوهشکده چای تولید می شد و با نظر کارشناس بصورت رایگان توزیع می گردید که پس از انحلال سازمان چای اتاقک های رشد کفشدوزک ها با هماهنگی های وزارت جهاد کشاورزی در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت تا سوسکهای تولیدی جهت مبارزه بیولوژیک بر علیه آفات مرکبات، چای وگیاهان زینتی براساس نرخ مصوب سازمان حفظ نباتات در اختیار متقاضیان قرار گیرد. خوشبختانه عملیات خوب به زراعی در ایستگاه های تحقیقاتی پژوهشکده چای( بطور مثال ایستگاه فشالم ) آلودگی به نماتد با کاربرد کودهای آلی و دامی پوسیده به همراه مدیریت درست باغ به زیر سطح زیان اقتصادی رسیده است یعنی علیرغم سموم نماتد کش ثبت شده برعلیه نماتد زخم ریشه چای ولی تاکنون هیچ گونه سم نماتد کش در باغ های چای ایران مصرف نشده است در حالی که در همین شرایط در کشور سریلانکا از سموم نماتد کش هم استفاده می کنند. درخصوص مصرف کودهای شیمیائی در سالیان اخیر میزان مصرفی آنها نسبت به دهه های ۶۰ و۷۰ در هر هکتار حدود ۵۰% کاهش یافته است و چایکاران تشویق شده اند که در باغ هایشان از کودهای دامی استفاده نمایند. البته شاید یکی از علل مصرف کم کودهای شیمیائی خصوصاً اوره در باغ ها بالابودن قیمت کودهای شیمیائی هم باشد ولی به هر حال چایکاران با همین شرایط راضی بوده وحدود ۴۰۰ کیلوگرم کود شیمیائی در هر هکتار باغ ، یعنی ۲۵۰ کیلوگرم اوره ، ۱۰۰ کیلوگرم پتاس و۵۰ کیلوگرم فسفر استفاده می کنند در باغ های مکانیزه در غرب گیلان علاوه بر کودهای شیمیائی موصوف از ریز مغذی ها خصوصاً Fe , zn و……. هم بصورت محلول پاشی استفاده می شود. به هر حال اگر نسبت به سایر کشورهای چای خیز دنیا مقایسه ای هم داشته باشیم اولاً هیچ گونه سمی در باغ های چای ایران مصرف نمی گردد و ثانیا مصرف کودهای شیمیائی در حال حاضر بهینه و در حد استاندارد می باشد .
ب : مروری بر کیفیت چای ایران
کیفیت چای
چای به عنوان نوشیدنی مطلوب در تعداد زیادی ازکشورهای جهان تولید و مصرف میشود. یکی از عوامل موفقیت کشورهای تولید کننده چای در بازار جهانی، حفظ کیفیت چای ساخته شده است.
کیفیت چای به عوامل متعددی که مهم‌ترین آنها عوامل ژنتیکی، شرایط آب و هوایی، عملیات کشاورزی، نحوه برداشت و شرایط فرایند می باشند، بستگی دارد. این عوامل با تاثیری که بر مقدار و نوع ترکیبات شیمیایی درون برگ دارند، کیفیت چای خشک تولید شده را تحت تاثیر قرار دهند. ترکیبات شیمیایی در برخی ارقام چای پتانسیل بالاتری برای ایجاد رنگ در دم کرده چای سیاه دارند و برخی در ایجاد عطر و طعم اهمیت دارند. شرایط آب و هوایی و عملیات کشاورزی نیز در بیوسنتز پیش‌سازهای ترکیبات عطر، طعم و رنگ موثر می باشند اما یکی از مهم‌ترین مراحل موثر در کیفیت چای، نحوه برداشت برگ سبز و حمل ونقل آن به کارخانه است. مقدار غلظت ترکیباتی که سبب بالارفتن کیفیت چای تولیدی میگردند در غنچه و برگ اول و دوم، بیشتر هستند. بنابراین چایی که از برگ‌های لطیف (یک غنچه و دو برگ) ساخته میشود از کیفیت بهتری برخوردار است. در این برگها، ترکیبات شیمیایی و مواد معدنی متعددی یافت میشود که پس از برداشت، ترکیبات شیمیایی برگ سبز در معرض تغییرات قرار می‌گیرند. بنابراین بی‌دقتی در بار‌گیری و حمل‌و‌نقل باعث زخم‌خوردگی و سائیدگی در برگ شده که در نهایت کیفیت را کاهش می‌دهد. در طول فرایند نیز ترکیبات کیفی برگ سبز با رعایت اصول صحیح چایسازی به ترکیبات با ارزش در چای سیاه تبدیل می‌شوند.
ارزیابی کیفیت چای خشک
با بهره‌گیری از روش‌های اندازه‌گیری کیفیت شامل استفاده از روش‌های شیمیایی، دستگاهی و حسی، چای تولید شده ارزیابی میشود. مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۶۲۳، ویژگی های چای سیاه در جدول های ۱،۲و۳ آورده شده است.
عوامل تعیین کننده خصوصیات حسی چای سیاه شامل رویت چای خشک، تفاله و نوشابه چای میباشد که در ارزیابی حسی چای و توسط چشنده‌های با تجربه و ماهر مورد بررسی قرار می‌گیرند.
در ارزیابی رویت چای خشک، میزان پیچیدگی، یک‌دستی و مشکی بودن ذرات چای خشک، داشتن زر که حاصل وجود غنچه در شاخساره است و عدم وجود ضایعات، دارای اهمیت میباشد. رنگ مسی تفاله، عدم وجود عطر افزودنی، وجود عطر طبیعی چای و یک‌دستی ظاهر آن از عوامل مورد ارزیابی در تفاله به‌حساب می‌آیند. منظور از رنگ چای، میزان شفافیت و پررنگ بودن نوشابه حاصل از دم کردن مقدار معینی چای خشک در حجم مشخصی از آب جوش در زمان معین میباشد. عدم وجود طعم ماندگی، سوختگی، کپک زدگی و ترشیدگی و وجود طعم گس مطلوب از شاخص‌های تعیین امتیاز طعم میباشند.
جدول ۱- ویژگی های فیزیکی رقم های چای سیاه
ردیف
ویژگیها
چگونگی / حد قابل پذیرش
۱
ظاهر چای خشک(رویت)
یکدست ، پیچیده چای ارتدکس: تمیزچای سی تی سی: یکدست، گرانوله و تمیز
۲
رنگ ذرات چا ی خشک
چای ارتدکس: مشکی یا مشکی مایل به خاکستریچای سی تی سی: مشکی یا مشکی مایل به قهوه ای
۳
مواد خارجی
بدون هرگونه مواد خارجی
۴
مجموعه اجزای ناخواسته(پو، دمار ،پره ضخیم و ساقه غیر متعارف) بر پایه سنگینی به درصد
بیشینه یک
۵
کاستی ها(کپک زدگی)
بدون هرگونه علایم کپک زدگی
جدول ۲- ویژگی های حسی نوشابه چای سیاه
ردیف
ویژگی ها
چگونگی/حدقابل پذیرش
روش آزمون
۱
رنگ نوشابه چای
قرمز و شفاف
طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۵۶۰۸
۲
رنگ تفاله
مسی تا سبز روشن
طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۵۶۰۸
۳
عطر نوشابه
بدون عطر افزودنی و دارای عطر طبیعی چای
طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۵۶۰۸
۴
طعم نوشابه
بدون طعم ماندگی، کهنگی، سوختگی، کپک زدگی، ترشیدگی، بو گرفتگی و پوسیدگی
طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۵۶۰۸
جدول۳- ویژگی های شیمیایی چای سیاه (درصد)
ویژگی شیمیایی
حداقل مجاز
حداکثر مجاز
رطوبت
۳
۸
خاکستر کل
۴
۸
خاکستر غیرمحلول در اسید کلریدریک
–
۶/۰
خاکستر محلول در آب جوش نسبت به خاکستر کل
۴۵
–
قلیائیت خاکستر محلول برحسب پتاس
١
۳
عصاره آبی
٣۲
–
سلولز خام
–
١۶
کافئین
۲
–
پلی فنل کل
۹
–
کیفیت چای ایران
گذشته از تعریف استاندارد ملی ایران از چای سیاه که آن را فرآورده‌ای می‌داند که تنها از جوانه‌ها، برگها و ساقه‌های ترد و جوان رقم‌هایی از بوته چای با نام علمی کاملیا سیننسیس که مناسب برای تهیه چای سیاه باشد، تهیه شده باشد و اصول آماده سازی آن را شیوه‌های پذیرفته شده چایسازی که پایه آن بر انجام پلاس، مالش، اکسیداسیون و خشک کردن است، می‌داند، ترکیبات موجود در شاخساره بوته چای ایرانی نقش بسیار مهمی در کیفیت چای ایران ایفا می‌کند.
همان‌طور‌که اشاره شد، پلی‌فنل‌های برگ سبز که از مهم‌ترین ترکیبات چای محسوب می‌شوند به طور مستقیم در ایجاد رنگ در چای سیاه نقش دارند. مقدار این ترکیبات به ماهیت ژنتیکی گیاه چای بستگی دارد به طوری که این میزان در چای رقم آسام ۲۵ تا ۳۰ درصد و در چای رقم چینی ۱۰ تا ۱۷ درصد متفاوت است. پس یکی از دلایل پررنگ بودن نوشابه چای آسام بیشتر بودن ترکیب پیش‌ساز رنگ (پلی‌فنل‌ها) در برگ سبز این رقم میباشد. چای ایران که از نوع هیبرید چینی محسوب میشود از نظر مقدار پلی‌فنل در محدوده پایین‌تری قرار دارد بنابراین از نظر رنگ نوشابه، کم‌رنگ‌‌تر از ارقام دیگر است.
از طرف دیگر ایجاد ترکیبات عطری در برگ سبز چای تابعی از شرایط محیطی است. شب‌های سرد و روزهای خشک (که معمولاً در ارتفاعات دیده میشود) عامل ایجاد مواد معطر در چای میباشد. در برخی از مناطق کشت چای در ایران به‌خصوص در فصول بهار و پاییز چنین شرایطی ایجاد میشود.
با رعایت تمامی موازین استاندارد برای چیدن و فرآوری برگ سبز، نوع فرآوری نیز بر مقدار رنگ و عطر موجود در نوشابه چای تاثیر گذار است. هرچه شدت وارد آوردن آسیب به برگ سبز بیشتر باشد، یا به عبارت دیگر خردشدن و شکسته شدن سلول‌های برگی درطول فرآوری بیشتر صورت گیرد (نظیر مالش سی‌تی‌سی)، ترکیبات پیش‌ساز رنگ بیشتر در معرض فرایند قرار می‌گیرند و نوشابه حاصل پررنگ تر خواهد بود. از طرفی مواد معطر که جز مواد فرار هستند در این فرایند در مقایسه با فرایند ارتدکس که تنها نوع تولید چای سیاه در ایران میباشد، کاهش پیدا می‌کنند.
مرحله تخمیر نیز روی رنگ نوشابه تاثیر زیادی می‌گذارد. کوتاه بودن زمان تخمیر، منجر به ایجاد نوشابه کم رنگ تر میشود. طولانی شدن زمان تخمیر نیز باعث کدر شدن و بد رنگ شدن چای میشود.
در انتهای فرایند چایسازی، چای خشک حاصل به اندازه‌های متفاوت درجه‌بندی میشود. در زمان دم‌آوری چای، هر چه اندازه ذرات چای خشک درشت‌تر باشد میزان تبادل مواد درون برگ با آب کمتر شده و رنگ نوشابه چای کمتر خواهد بود. از طرفی فراریت عطر به همین دلیل کاهش می‌یابد. برعکس این حالت، برای چای با ذرات ریزتر اتفاق می‌افتد و به همین دلیل این نوع چای تولیدی در چای کیسه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد تا با رنگ دهی بیشتر، سریع‌تر آماده شود و به اصطلاح، این نوع چای را زود دم می‌گویند، چرا که در زمان کمتر، خروج ترکیبات رنگ و طعم به مقدار بیشتر انجام میشود.
یکی از شاخص‌های سنجش کیفیت چای در ارزیابی حسی، ارزیابی رنگ نوشابه چای است. کم رنگ بودن (که با رقیق بودن تفاوت دارد) جزو کاستی های چای محسوب نمی‌گردد بلکه معروف‌ترین چایهای با کیفیت در دنیا، کم رنگ هستند و کاربرد روش‌هایی برای افزایش رنگ آنها به کیفیت آنها لطمه وارد می‌کند.
ذائقه نوشندگان چای
مصرف بعضی از تولیدات خوراکی مانند نوشابه‌ها به خصوص چای به ذائقه مصرف کننده بستگی کامل دارد. در بازرگانی چای توجه به کیفیت از نظر منطبق بودن با ذائقه مصرف کننده، دارای اهمیت است. ذائقه مصرف کننده خود به عواملی نظیر فرهنگ، عادات غذایی، شرایط محیطی و عوامل روحی و روانی بستگی دارد. اما می‌توان به طور عمده مصرف کنندگان چای را به دو گروه از نظر ذائقه تقسیم کرد. عده‌ای که بیشتر علاقه‌مند به عطر و طعم چای هستند و رنگ چای برایشان در درجه دوم اهمیت است و عده‌ای که طالب رنگ چای هستند. از گروه اول، مصرف کنندگان کشورهای حوزه خلیج فارس را می‌توان نام برد و به همین دلیل مصرف چای اسانس‌دار در این مناطق از جمله ایران رایج شده است و از گروه دوم، مصرف کنندگان کشورهای هند و انگلیس را می‌توان نام برد که معمولا چای را با شیر می‌نوشند و به عطر چای اهمیت چندانی نمی‌دهند. دو عامل رنگ و عطر در چای سیاه که در ذائقه مصرف کننده، عوامل تعیین کننده محسوب می‌شوند تابع شرایط متفاوتی از برگ سبز تا دم آوری چای میباشند.
با توجه به همه موارد ذکر شده، چای ایران به شرط رعایت شرایط صحیح برداشت، انتقال و فرآوری می‌تواند در زمره انواع چای با کیفیت و معطر و سالم دنیا معرفی شود که لزوماً نوشابه پررنگی ندارد. به نظر می‌رسد استفاده از مقادیر بیشتر چای خشک در هنگام دم آوردن چای ایرانی می‌تواند انتظار مصرفکنندگان ایرانی که تمایل به نوشیدن چای رنگین و معطر دارند را برآورده نماید و از نظر سلامت محصول نیز اطمینان خاطری برای مصرف کننده چای ایرانی باشد .
مهندس سید عبداله میرحسینی مقدم مشاور فنی صندوق چای در یادداشتی نوشت:
کشاورزی در بسیاری از کشورها، یکی از بسترهای مهم وراهبردی برای اشتغالزایی، تولید و خودکفایی به شماره می رود کشورهای مختلف با داشتن مزیت نسبی در تولید برخی از محصولات کشاورزی توانسته اند جایگاه تعریف شده وروشنی برای خود چه برای تامین نیازهای داخلی وچه صادرات فراهم نمایند. نقش به سزا و چشمگیر کشاورزی در امنیت غذایی، تولید ناخالص ملی، صادرات وارزآوری کشورها، آنها را برآن داشته است که اولاً در حفظ ورونق بخشیدن به این بخش از هیچ تلاشی فروگذاری ننمایند، و ثانیاً محصولات سالم و عاری از آلودگی را با هزینه کمتر تولید وبا قیمتی مناسبتر به بازار داخلی وجهانی عرضه کنند.
این امر باعث شده است که هم اقتصاد برخی از کشورها تا اندازه ی زیادی وابسته به فعالیت های کشاورزی شده وهم سبب بروز رقابت بین کشورها در تولید وعرضه برخی از تولیدات مهم وراهبردی گردد خارج شدن یک کشور از عرصه ی این رقابت ها ضمن این که ضربه ی جبران ناپذیری به اقتصاد آن کشور وارد می کند. سود بسیار کلانی را نصیب کشور و یا کشورهای رقیب کرده ودر نهایت استقلال کشور مذکور را مخدوش خواهد نمود. به همین دلیل کشاورزی می تواند به عنوان یک هدف بسیار مناسب وقابل دسترس مورد توجه متجاوزان، جنگ سالاران، سودجویان و تروریستها قرار گیرد.
کاربرد مواد بیولوژیک علیه هدف های گوناگون از جمله کشاورزی می تواند به روش های زیر صورت گیرد:
۱- در جنگ های رسمی دولت ها علیه یکدیگر
۲- در جنگ های غیرنظامی و شهری
۳- به وسیله ی یک دولت علیه یک قبیله، گروه مذهبی ویا یک فرد مشخص
۴- به وسیله ی یک دولت علیه دولتی دیگر بدون اعلام جنگ رسمی وعلنی
۵- به وسیله ی تروریست ها وگروه های داخلی علیه دولت ها، اشخاص ودیگر مخالفان
۶- به وسیله ی افراد وشهروندان علیه یکدیگر
این گونه عملیات را می توان در سه واژه ی جنگ بیولوژیک ( Biowarfare) تروریسم بیولوژیک ( Bioterrorism ) وجنایت بیولوژیک ( Biocrime )خلاصه و تعریف کرد. تفاوت اساسی این سه واژه در دامنه ووسعت عمل ، انگیزه ، هدف، روش، تدارکات، وتدابیر بالقوه ی مقابله به مثل می باشد.
جنگ بیولوژیک ( Biological warfare) براساس تعریف ناتو، عبارتست از کاربرد عوامل بیولوژیک برای بروز مرگ ومیر در انسان ، حیوان ویا آسیب رساندن به گیاهان.
بیوتروریسم ( Bioterrorism ) عبارت است از: کاربرد غیر قانونی زور وخشونت به وسیله ی یک فرد ویا گروه علیه افراد ویا شخصیت های دیگر برای ترساندن ویا وادارکردن آنان به انجام کاری خاص ( در این مورد مواد بیولوژیک به عنوان ابزار اعمال این زور و خشونت خواهد بود ).
جنایت بیولوژیک ( Biocrime ) نیز به فعالیت ها وکارهای خلافی گفته می شود که مجرمان برای آنجام آن از عوامل بیولوژیک استفاده کنند اخاذی به زور، خرابکاری و شرارت، انتقام و نظایر آن می توانند از جمله انگیزه های یک عمل جنایی باشند.
این اقدام ها که برای ضربه زدن به طرف مقابل ( دشمن ) صورت می گیرد می توانند انسان ، حیوان ویا گیاه را هدف قرار دهد. مهم ترین هدف از کاربرد خصمانه ی مواد بیولوژیک در کشاورزی که می تواند به هر سه شکل جنگ ، تروریسم ویا جنایت صورت گیرد . وارد کردن ضربه های اقتصادی به طرف مقابل است که می تواند به عنوان هدف نهایی ویا هدفی برای دستیابی به هدف های دیگر از جمله هدف های نظامی ویا سیاسی باشد.
آفات وبیمارگرهای گیاهی مناسب برای تهیه ی سلاح بیولوژیک
۱- عواملی که پیش از این از آنان سلاح بیولوژیک ساخته شده است:
انستیتو مطالعات بین المللی مرکز مطالعات منع تولید وگسترش سلاح های کشتار جمعی در گزارشی با عنوان سلاح های بیولوژیک وشیمیایی : وضعیت وبرنامه های گذشته و حال
(Present Chemical and Biological Weapons :Possession and Programs past )
به جمع بندی وخلاصه نمودن اطلاعات قابل دسترس وغیر طبقه بندی شده در مورد کشورها ونوع عوامل بیولوژیک ودامنه ی فعالیت وکاربرد کشورها پرداخته وچهار عامل بیولوژیک زیر که از آنها در گذشته سلاح تهیه شده را به همراه کشور تولید کننده نام برده است :
۱-۱: سوسک کلرادوی سیب زمینی ، توسط فرانسه طی سالهای ۱۹۴۵-۱۹۴۰
۱-۲: عامل سیاهک پنهان گندم توسط عراق
۱-۳: عامل زنگ ساقه ی گندم توسط ایالات متحده ی امریکا
۱-۴: عامل بلاست برنج توسط ایالات متحده ی آمریکا طی سال های ۱۹۶۹—۱۹۴۳
۲- عواملی که برروی آنها به عنوان سلاح بیولوژیک، بررسی هایی صورت گرفته است :
۲-۱: عامل بلایت سیب زمینی یا سفیدک دروغی سیب زمینی
۲-۲: عامل رنگ ساقه گندم یا زنگ سیاه
۲-۳: عامل بلاست برنج
۲-۴: برخی از بیمارگرهای ذرت مانند عامل سیاهک ذرت
۲-۵: برخی بیماریهای پنبه
۲-۶: ویروس موزائیک خطی گندم وجو
۲-۷: ویروس های سیب زمینی
۲-۸: ویروس موزائیک توتون
۲-۹: ویروس موزائیک بروموس
۲-۱۰: بیماری های قارچی گندم ، مانند سیاهک ها وزنگ ها
۲-۱۱: عامل زنگ ذرت
۲-۱۲: عامل کپک آبی توتون یا سفیدک دروغی توتون
۲-۱۳: عامل زنگ نیشکر
۲-۱۴: عامل شانکر باکتریایی مرکبات
عمده ترین کشورهای فعال در زمینه سلاح های بیولوژیک
براساس مطالعات وبررسی هایی که ازسوی موسسه مطالعات بین المللی مونتری
( Monterey lnstitute of International studies ) به نقل از CNS مرکز مطالعات منع تولید وگسترش سلاح های کشتار جمعی منتشر گردیده است عمده ترین کشورهایی که درگذشته در این زمینه فعال بوده اند نوع فعالیت ودوره ی فعالیت آنان به شرح زیر است :
تولید سلاح بیولوژیک از :عامل زنگ ساقه ی گندمتحقیق بر روی :عامل زنگ ذرتویروس موازاییک بروموسعامل بلاست چاودارویروس موزاییک تنباکوویروس موزاییک گندمویروس موزاییک جو
ویژگی های بیمارگرهای گیاهی مناسب برای تهیه ی سلاح بیولوژیک
ویژگی هایی که براساس آن ها بیمارگرهای گیاهی بررسی شدند عبارتند از :
۱- در گذشته برای تهیه ی سلاح بیولوژیک از آن ها استفاده شده باش .
۲- کارایی مستقیم ویا غیرمستقیم چشمگیری برروی سلامت وبا اقتصاد ملی داشته باشد. ( به محصولات اساسی وراهبردی زیان بزنند )
۳- توان آلوده کنندگی زیاد داشته باشد.
۴- دارای دوره ی زندگی پنهانی ( انکوباسیون ) کوتاه مدت یا بلند مدت بدون بروز نشانه باشند به گونه ای که شناسایی وتشخیص بیماری در مراحل نخستین ممکن نباشد.
۵- به آسانی با باد، حشرا ، آب و… پخش شوند.
۶- به راحتی تکثیر وتولید شوند
۷- امکان دسترسی به یک روش مبارزه موثر وجود نداشته باشد.
۸- پایداری مناسب در محیط طبیعی داشته باشد.
۹- توان بیماری زایی زیاد در غلظت های کم داشته باشد.
۱۰- دارای چرخه ی زندگی کوتاه باشند.
بعضی از شواهد درخصوص عدم رعایت قرنطینه در ایران که به نوعی به جنگ بیولوژیک مشابهت دارد در کشور ما خصوصاً در گیلان اتفاق افتاده است که بشرح زیر خلاصه می گردد.
۱- ورود کرم ساقه خوار برنج در دهه پنجاه ، که در حال حاضر این آفت به عنوان آفت کلیدی مزارع برنجکاری شمال کشور محسوب میشود وهرساله کشور هزینه های بالائی را جهت کنترل آن پرداخت می کند.
* توجه : کارشناسان بازنشسته کشاورزی گیلان عقیده دارند که این آفت از طریق کاه وکلش که داخل ظروف چینی های وارداتی بصورت لارو داخل ساقه وارد ایران شده است
۲- ورود سیاهک هندی که رژیم یعنی عراق در جنگ تحمیلی مزارع گندم غرب ایران را آلوده نموده ( جنگ بیولوژیک ).
۳- مگس زیتون در ۱۰ سال اخیر ازطریق زیتون های وارداتی غیر کنترل شده ( عدم قرنطینه ) از کشورهای عربی وارد استان گیلان گردیده وهرساله هزینه های بالائی جهت کنترل آن اعمال می کنند.
* توجه: درسال جاری (۹۵) خسارت مگس زیتون شدید بوده است.
۴- بلاست شمشاد جنگلی ( کیش ) که عامل آن یک نوع قارچ می باشد مبداء اصلی آن در آمریکا ولی در ایران برای اولین بار از کیشستان های آستارا ، وتالش مشاهده شد که در حال حاضر تا گرگان این بیماری انتشار یافته است مبارزه با این بیماری مشکل بوده وهزینه های زیادی را طلب می کند.
۵- آفت پروانه سفید آمریکائی که متاسفانه در ۱۰ سال اخیر در استان ما مشاهده شده وپلی فاژ ( دارای میزبان های زیاد ) میباشد . مبارزه با آن با صرف هزینه بالا به طریق بیولوژیک بایستی صورت گیرد.
۶- مگس میوه مدیترانه که متاسفانه درسالهای اخیر ازطریق میوه های وارداتی غیرمجاز وارد استانهای شمالی کشور شده که علاوه بر مرکبات به میوه های هسته دار ، خرمالو وحتی کیوی هم خسارت می زند .
۷- نماتد زخم ریشه چای برای اولین بار درسال ۱۳۶۸ ازروی نهالهای وارداتی چای ازکشور ژاپن مشاهده گردید ودرحال حاضر هم یکی از بیماری کلیدی باغ های چای شمال کشور میباشد . که مطالعات تحقیقاتی خیلی خوبی هم در این باب صورت گرفته وکاهش خسارت ان در چارچوب برنامه IPM امکان پذیر است .
۸- شانکر باکتریائی مرکبات که این بیماری هم متاسفانه از مرزهای شرقی وارد مملکت ما شد خوشبختانه فعلاً باغ مرکبات گیلان آلوده به این بیماری نمی باشند .
۹- بیماری فیتوپلاسمائی جاروی جادوگر که در باغ های لیموترش استان های شرقی ایران ( خصوصاً سیستان بلوچستان ) خسارت زیادی را وارد کرده بطوریکه در سال جاری برای جلوگیری از گسترش این بیماری به سایر نقاط حدود ۱۴ هزار هکتار از در ختان لیموترش قطع شده اند .
پیشنهاد دلسوزانه :
اگر قرار باشد هرگونه ژرم پلاسم زنده گیاهی ( بذر ، نهال ، وسرشاخه ، پیاز و……. ) برای انجام امور تحقیقاتی وارد استان ما گردد . به معنای واقعی قرنطینه گیاهی را جدی بگیریم تا اشتباهات ورود نهال سال های قبل تکرار نگردد به طور مثال در کشورهای چایخیز دنیا ( سریلانکا ، هند ، بنگلادش ، چین ، کنیا و…. ) دوبیماری قارچی خیلی خطرناکی داریم به نامهای Poria و blister blight که به ترتیب به غنچه های جوان وریشه چای خسارت زیادی وارد می کنند یا درخصوص واردات پیله های بادام زمینی از کشورهای آفریقائی وعربی بایستی شدیداً اصول قرنطینه را رعایت نمائیم زیرا مزارع بادام زمینی این کشورها آلوده به زنگ وتعدادی از آفات دیگر می باشند که خوشبختانه بادامستان های استان گیلان از این حیث سالم هستند . به هر حال باید بپذیریم دشمن همیشه در کمین است که اساس استقلال کشورما کشاورزی است ضربه بزند یکی از این راه های دشمن جنگ بیولوژیک می باشد. ما بایستی همیشه گوش بزنگ باشیم تا غافلگیر نشویم . / والسلام
سیدعبداله میرحسینی مقدم
شهریورماه ۱۳۹۵
منابع مورد استفاده :
۱- علیزاده ، ع ، ۱۳۸۲ – حمله های بیولوژیک علیه محصولات کشاورزی چالشی نو فرآوری حفظ نباتات از انتشارات نشر آموزش کشاورزی
۲- میرحسینی مقدم، س ۱۳۷۵ – بیماریهای چای در سریلانکا پروژه کارشناسی ارشد – از انتشارات دانشکده کشاورزی گیلان
۳- میرحسینی مقدم ، س ۱۳۸۷ – معرفی مهم ترین بیماریهای قارچی چای در ایران با نگرشی به مسائل قرنطینه – فصلنامه دانش غذا وکشاورزی شماره ۴۵
روز دوشنبه مورخه 1400/04/21 دکترمجید عاشوری رئیس محترم دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان و هیات همراه با حضور در سازمان چای کشور با مهندس جهانساز دیدار کردند . در این دیدار طرفین به ارتباط بیشتر دانشگاه با سازمان چای و صنعت و کمک به پیشبرد طرح های دانش بنیان در حوزه چای و اجرایی کردن این پروژه ها بحث و تبادل نظر کردند.
در این دیدار مهندس جهانساز با بیان اینکه سازمان چای کشورآماده همکاری با دانشگاه آزاد در زمینه کمک به اجرائی شدن این طرح ها در حوزه چای می باشد، ابراز امیدواری نمود که در آینده شاهد اجرائی شدن این پروژه ها باشیم .
( به پاس نود و دومین سال درگذشت کاشف السلطنه ، پدر چای ایران )
به قلم: مهندس سید عبدالله میرحسینی مقدم
مشاور فنی صندوق چای کشور
تابستان 1400
مقدمه:
چای ایرانی محصولی هویت دار است و در تاریخ معاصر ایران محمل اتفاق های مهمی بوده و از حمایت مصدق تا چالش های قبل و بعد از پیروزی انقلاب را در کارنامه عمرش تجربه کرده است .
نخستین منطقه ای که چای ایرانی در آن کشت شد زمینی در محله چای خانسر لاهیجان بود .
این اتفاق در سال 1280 هجری شمسی و به وسیله مرحوم کاشف السلطنه ( پدر چای ایران ) به وقوع پیوست .
بعدها شخصی به نام بصیر التجار به دلیل مشغله های کاشف السلطنه در پایتخت درسال های مشروطه ، باغ چای او را در لاهیجان نگهداری کرد و با توجه به اینکه لاهیجان محل مناسبی برای پرورش این محصول بود نهال آن را در منطقه تکثیر داد.
به گفته برخی از افراد محلی این چای فرآوری شده چنان مطبوع و خوش طعم بود که در میان جوامع شهری و روستایی آن دوره برای خود برندی شده بود و برای ترویج مصرف ، نیازی به تبلیغ نداشت .
به همین دلیل به وسیله بصیر التجار و سرمایه گذاران دیگر این محصول دربرخی شهرهای شمالی از جمله تنکابن و فومنات تکثیر و باغ های زیادی احداث شد .
بعد از چند سال آن قدر این محصول مورد توجه دولت قرار گرفت که دولتمردان ترجیح دادند در همه محل ها برای کشت چای باغ های دولتی احداث کنند تا دولت از سود آن منتفع شود .
با افزایش تعداد باغ های چای و نیازبه فرآوری آن در حجم گسترده دولت کارخانه های متعددی را نیز برای این کار تأسیس کرد .
با رواج هر چه بیشتر چایکاری در لاهیجان حتی مردم عادی نیز در حیاط منزل خود نهال چای پرورش دادند با این توصیف اقتصاد منطقه تحت تاثیر چایکاری قرار گرفت .
سال های متوالی به همین منوال گذشت و مردم با امنیتی مالی و رفاهی که با تکیه به شغل چایکاری کسب کرده بودند وضعیت معیشتی مناسبی در منطقه همه گیر شد تا اینکه در شهریور سال 1320با شروع جنگ جهانی دوم هول و هراس در دل مردم به وجود آمد بطوری که انگیزه کشاورزان برای برداشت محصول به حداقل رسید و باغات چای رها شد.
تا سال 1330 که دکتر محمد مصدق بر روی کار آمد این وضعیت ادامه داشت و سرانجام با روی کارآمدن وی برخی از کشاورزان و چایکاران از وی در این باره کمک و حمایت خواستند .
اعتراض چایکاران به مصدق ازکسانی بود که با واردات گسترده چای بازار کشور را اشباع کرده بودند و همچنین از کسانی که با مصادره زمین های کشاورزان برای آنان محدودیت و رنج ایجاد کرده بودند. گفتنی است که مصدق بعد از شنیدن گلایه های مردم از تاجران واردکننده چای وبرخی دیگر از عوامل دخیل در قدرت که سعی در نابودی این محصول داشتند دعوت کرد تا در مهمانی خانه او شرکت کنند . نخست وزیر وقت ایران با درایتی که داشت برای پذیرایی از مهمانان تدارک ویژه ای اندیشیده بود.
مصدق از محصول چای چایکاران شمالی کشور برای پذیرایی مهمانان استفاده کرد. عطر ، طعم و رنگ ویژه و مطلوب این چای موجب تعریف و تمجید مهمانان از پذرایی دکتر مصدق شد و همین بهانه کافی بود تا مصدق موضوع اساسی و محوری مهمانی اش را مطرح کند. حمایت از چایکاران ایرانی وکاهش واردات چای به کشور. از آن پس مصدق دستور داد که باید از چای ایرانی حمایت شود و به جای اینکه سرمایه را به دست خارجیان بسپارند. بیشتر حامی کشاورزان داخلی باشند و به تولید ملی خود بها دهند تا چای در داخل توسعه یابد.
بعدها سازمان چای فعلی به وجود آمد و برای حمایت از تولید کنندگان بخشنامه ای ابلاغ شد که براساس آن هر تاجری که در تجارت چای فعال بود به ازای خرید یک کیلوگرم چای ایرانی می توانست حواله واردات یک کیلو و200 گرم چای از وزارت خانه دریافت کند.
با این تدبیر تا مدت ها حتی یک کیلوگرم چای در کارخانه ها باقی نمی ماند وهمه چای کشاورزان به فروش می رفت .
دولت در این دوره برای حمایت از چایکاران مساعده پرداخت می کرد. این مساعده ها بهره بانکی نداشت . بازپرداخت این کمک های مالی نیز براساس روشی انجام شد که کشاورز را در مضیقه قرا ندهد هر 15 روز یک بار و درست در زمان چیدن و فروش محصول چای باغات دولت همزمان با خرید محصول بخشی از مساعده را از حساب چایکاران کم می کرد.
کنکاشی بر وضعیت مدیریتی چای قبل و بعد از انقلاب
تولید چای در کشور با عنایت به دیم بودن مساحت زیادی از باغات چای ، تابع شرایط اقلیمی است . بطور میانگین میزان تولید چای کشور درشرایط حاضر ، حدود 25- 20 هزار تن چای خشک میباشد . ایران با جمعیتی حدود یک درصد جمعیت جهان با مصرف سالیانه حدود 110 هزارتن چای خشک، 5 درصداز مصرف کل چای جهان را به خود اختصاص داده است . این در حالی است که ایران در گروه کشورهای مصرف کننده عمده چای سیاه در جهان قرار دارد و مصرف سرانه آن حدود چهار برابر بیشتر از میانگین جهانی است .
چای ایران از نوع هیبرید چینی آسامی بوده که در مناطق معتدله بعمل می آید و جزء چایهای با کیفیت از نظر عطر وطعم در دنیا است ولی از نظر رنگ دهی، 65-60 درصد رنگ چایهای مناطق گرمسیری را دارا می باشد . همچنین چای ایران بدلیل عدم استفاده از هر گونه سموم دفع آفات نباتی در کلیه مراحل تولید ، از خالص ترین و سالم ترین چای های دنیا میباشد.
وضعیت مدیریت وتولید چای
الف – قبل از انقلاب
تا سال 1337 دولت با نام شرکت چای وزارت دارایی و شرکت چای سازمان برنامه نوعی مباشرت در کار چای داشت . درسال 1337 به منظور حمایت بیشر از چایکاران ، تولید کنندگان ومصرف کنندگان ، سازمان چای در وزارت گمرکات و انحصارات آن زمان تاسیس گردید . هر چند این سازمان در طول فعالیت 45 ساله خود بارها تغییر و تحول یافت ولی نظام تولید و بهره برداری چای کشور تحت نظارت مستقیم این سازمان قرارداشت . تا قبل از انقلاب دولت تعدادی از کارخانجات بخش دولتی وخصوصی را ( بصورت اجاره ) دراختیار داشت وچایهای کیفی مرغوب را به قیمت مناسب خریداری می نمود و چای های غیرقابل قبول این کارخانجات را کارخانه های خصوصی به قیمت پایین تر خریداری می کردند ولی کیفیت چای تولید شده در کارخانجات تحت اختیار دولت بمراتب بالاتر از کارخانجات خصوصی بود . دولت قبل از انقلاب چای داخلی را بصورت خالص یا اختلاط با چای خارجی ، بدون واسطه یا از طریق تجار به بازار داخلی عرضه می کرد . همچنین صادرات نیز در بسته های چوبی و با وزنهای متفاوت برای بازارهای خارجی ارسال می شد بطوریکه هیچگونه مشکلی برای تولید کننده و مصرف کننده وجود نداشت و حتی از محل درآمدهای حاصل ، به بودجه عمومی دولت نیز کمک می شد.
ب : بعد از انقلاب
ب- 1: وضعیت تولید ومدیریت چای پس از انقلاب تا سال 1379 ( قبل از اجرای طرح اصلاح ساختار چای)
بعد از انقلاب بعلت شرایط خاص ، تولید وتوزیع چای در انحصار کامل دولت قرار گرفت . در طی این سالها دولت با اجاره کلیه کارخانجات چایسازی بخش خصوصی، بهمراه کارخانجات دولتی ، انحصار خرید برگ سبز و چای خشک را بعهده گرفت . سازمان چای تا سال 1370 در اختیار وزارت بازرگانی بود وبا سیاست اختلاط چای خارجی وداخلی، هیچگونه مشکلی در تولید و عرضه چای وجود نداشت . از سال 1370 با شعار سیاست خودکفائی در بخش چای ، سازمان چای از وزارت بازرگانی منتزع و به وزارت کشاورزی وقت ملحق شد.( انتزاع سازمان چای کشور از وزارت بازرگانی به وزارت کشاورزی یکی از اشتباهات بزرگ مدیریتی در صنعت چای در طول چهل سال اخیر می باشد ). سیاستهای متخذه این وزارتخانه منجر به ارتقاء کمی چای بدون توجه به کیفیت آن شده و این عمل سبب گردید چای بی کیفیت داخلی به تنهایی قابلیت فروش نداشته و روز به روز درصد اختلاط چای خارجی به آن بیشتر گردیده تا جائیکه چای داخلی وخارجی بصورت جداگانه به فروش رسید و ازطرفی ذائقه مصرف کنندگان نیز به مصرف چای خارجی گرایش پیدا نمود. این عوامل و همچنین عدم افزایش بهای برگ سبز نسبت به سایر محصولات کشاورزی وافزایش تورم ، سبب روی آوردن کشاورزان به تولید کمی بمنظور کاهش جبران درآمد حاصله شد و در نتیجه باعث افت شدید کیفیت چای داخلی گردید . با عنایت به عوامل مذکور ونیز غیر رقابتی بودن نظام تولید وبهره برداری چای کشور و عدم استفاده از فن آوری نوین در کارخانجات چایسازی سبب انباشت تدریجی حدود 80 هزار تن چای سنواتی در انبارها شد. لذا دولت ناچار شد طرح اصلاح ساختار تشکیلاتی چای کشور را در اسفند 1378 تصویب واز اوایل 1379 همزمان با شروع دوره بهره برداری جهت اجراء ابلاغ نماید.
ب – 2 : وضعیت مدیریت چای در دوره پنج ساله اجرای طرح اصلاح ساختار چای ( تا سال 1384)
با شروع اجرای طرح در اوایل سال 1379 ، موفقیت نسبی در افزایش کیفیت برگ سبز و چای خشک تولیدی حاصل گردید ولی در ادامه همان سال ، بعلت مشکلات طرح در اجرا عدم ایجاد زمینه های فرهنگی واجرای یکباره آن وعدم اجرای بعضی از بندهای اساسی آن ( از قبیل بند 6 مبنی بر خرید چای خشک کیفی نا فروش مانده کارخانجات به قیمت کارشناسی حداکثر تا سه ماه ) وعدم استقبال تجار داخلی از خرید چای خشک تولیدی با کیفیت ، عدم توجه به اصل مهم بهزراعی باغات وتزلزل مدیریت متولی چای ، از ابتدا این طرح با شکست مواجه گردید . همچنین چایکاران متضرر گردیده و مدیران کارخانجات چای نیز بعلت عدم توفیق در فروش چای تولیدی خود موفقیتی کسب ننموده که حاصل آن ، ورود سالیانه دهها هزار تن چای خارجی بصورت قاچاق وانباشت بیش از 120 هزار تن چای خشک کارخانجات در انبارها ومقروض شدن مدیران کارخانجات بالغ بر یکصد میلیارد تومان به سیستم بانکی گردید . درسال 1383 دولت جهت جلوگیری از بحرانهای سیاسی و به بهانه احیاء و بهسازی باغات چای شمال ، پرداخت کمک بلاعوض به چایکاران را بمدت پنج سال تصویب و اجرا نمود. ولی حاصل اجرای یکساله این طرح با پرداخت هفتصد هزار تومان در هر هکتار در سال اولاجرای طرح، رهاسازی ، تخریب و تغییر کاربری باغات و بسته شدن کارخانجات چای و بحرانهای منطقه ای بود. لذا دولت درصدد تهیه طرحی برای جلوگیری از این بحران در نیمه دوم سال 1383 برآمد اما در نهایت مجلس در اواخر اسفند سال 1383 ، دولت را براساس بند « ب » تبصره « 7» قانون برنامه مکلف به خرید تضمینی برگ سبز وچای خشک نمود.
وضعیت تولید چای طی سالهای 88- 84 ( واگذاری خرید تضمینی به سازمان تعاون روستایی کشور )
شورای اقتصاد پس از رایزنی های گوناگون و طولانی مدت در اردیبهشت ماه سال 1384 و همزمان با شروع دوره بهره برداری ، مباشرت خرید برگ سبز وچای خشک را به سازمان تعاون روستایی کشور واگذار نمود . سازمان تعاون روستایی علی رغم عدم آمادگی در انجام امر فوق ( بدلیل نداشتن امکانات، نیروی انسانی ماهر و نداشتن هیچگونه تجربه در این زمینه ) ، با توجه به حساسیت زمانی با تمام توان در کمترین زمان ممکن وارد عمل شد و از همان ابتدای کار با دو مشکل اساسی مواجه بود :
الف ) عدم همکاری کارکنان اداره کل چای شمال که پس از انحلال سازمان چای ، نیروهای آن در آستانه بازخریدی بوده و هیچگونه امنیت شغلی نداشتند که لاجرم باید از وجود آنها استفاده می شد.
ب ) عدم رغبت کارخانجات به عقد قرارداد با سازمان تعاون روستایی :
ولی باتوجه به تصمیمات جلسات کمیته بند « 8» مصوبه شورای اقتصاد و رفع پاره ای از موانع ومشکلات ، تدریجاً کار خرید ادامه یافت .
در گیلان تعدادی از کارخانجات بصورت کارمزدی ( تیپ 1) و بالغ بر یکصدو سی کارخانه بصورت خرید برگ سبز ( تیپ 2) با سازمان تعاون روستایی عقد قرارداد نموده و این روش تا سال 1388یعنی تشکیل مجدد سازمان چای کشور ادامه یافت .
طی 5 سال خرید تضمینی توسط سازمان تعاون روستایی ( 88-84) حدود 148 هزارتن چای خشک تولید گردید که 50% آن به فروش نرسید که متأسفانه در انبارهای سازمان تعاون روستائی انباشته شد.
عوامل مؤثر در شکست طرح اصلاح ساختار چای
مواردی که باعث شد طرح اصلاح ساختار چای با شکست روبرو گردد، به اختصار به شرح زیر بیان میگردد (شروع 1379، خاتمه 1383 همزمان با انحلال سازمان چای)
1- قرار بود براساس مصوبات شورای اقتصاد طرح اصلاح ساختار چای ظرف مدت 5 سال به مورد اجرا گذاشته شود و کارخانجات چایسازی به سه روش (قراردادی، تحت نظارت سازمان و بصورت آزاد) عمل نموده تا در پایان سال پنجم (1383) کلیه کارخانجات بصورت آزاد خریداری نمایند که متأسفانه با پیشنهاد تعدادی از کاخانهداران و آن هم با دیدگاههای غیر کارشناسی این امر از ابتدای سال 79 به تمام و کمال اجرا شد.
2- عدم تأمین نقدینگیهای لازم برای اجرای مواد 1 و 2 و 4 آئیننامه اجرائی که به دنبال آن هیچگونه اتفاق خوبی برای چایکاران به وقوع نپیوست و باغها شروع به رهاسازی گردیدند (عدم عملیات بهزراعی در خلال این 5 سال).
3- بر اساس ماده 5 در خصوص خرید توافقی برگ سبز چای و نرخ پایه به نوعی هرج و مرج اتفاق افتاد.
4- بر اساس ماده6 مقرر گردیده بود کارخانجات رأساً افدام به فروش چای خشک نمایند و در صورت عدم فروش سازمان چای با رعایت استاندارها و حمایت سازمان مدیریت نسبت به خرید آنها اقدام نماید که این امر هم متأسفانه عملیاتی نشد و چای خشک استحصالی روانه انبارها گردید که همان داستان انتقال دین کارخانهداران به بانک ملی و معضل چای سنواتی را به همراه داشته است که در حال حاضر هم گریبانگیر چای کشور شده است.
5- در ماده 7 این آئیننامه اجرائی مقرر گردید هر میزان واردات با تولید داخلی مدیریت گردد و برای تهیه چای مخلوط با هماهنگی وزارتخانههای بازرگانی و جهاد کشاورزی برای عرضه به بازار آماده شود که این امر هم به فراموشی سپرده شد. متأسفانه هرکسی ساز خود را میزد.
6- در خصوص ماده 8 این آئیننامه مقرر گردیده بود از ورود هرگونه چای خارجی چه بصورت رسمی و چه غیر رسمی (قاچاق) توسط وزارتخانههای کشور و بازرگانی مدیریت گردد که این امر هم به باد فراموشی سپرده شد.
به نظر همه صاحبنظران، طرح اصلاح ساختار چای بر اساس دیدگاه کارشناسی تهیه شده بود و اگر بندهای آن با نظارت کافی مدیریت میشد وضعیت چای خیلی بهتر میشد و ما نه رهاسازی باغ چای در سال 83 را داشتیم و چای تولید داخلی از جایگاه معتبری برخوردار میشد و نه حداقل 30 درصد از باغهای موجود بعد از شروع طرح اصلاح ساختار، رهاسازی و ویلاسازی صورت نمیگرفت وکشاورزان چایکار جزء فقیرترین کشاورزها محسوب نمیشدند.
تولید برگ سبز و چای خشک به همراه خرید تضمینی:
روند تولید برگ سبز چای از سال 1370 لغایت 1399 و همچنین مقایسه افزایش درصد تجمعی قیمت خرید تضمینی به همراه نرخ تورم از سال 58 لغایت 98 بطور خلاصه در جدول 1 و نمودار های 1 و2 آمده است:
جدول 1) میزان تولید برگ سبز و چای خشک بین سال های 1370 الی 1399 بر حسب کیلوگرم
سال زراعی
تولید برگ سبز (تن)
تولید چای خشک (تن)
1370
196.119
44.127
1371
248.858
55.993
1372
306.66
68.999
1373
248.208
55.847
1374
242.713
54.61
1375
271.51
61.09
1376
308.403
69.391
1377
278.531
62.669
1378
279.007
62.777
1379
196.324
44.173
1380
259.459
58.378
1381
215.183
48.416
1382
252.396
56.789
1383
118.9
26.753
1384
1255.177
28.165
1385
153.784
34.601
1386
180.384
40.688
1387
176.484
39.709
1388
163.081
36.693
1389
120.794
27.179
1390
132.352
29.779
1391
110.147
24.783
1392
89.974
20.244
1393
65.05
14.636
1394
86.829
19.537
1395
139.228
31.226
1396
108.19
24.5
1397
112.74
25.62
1398
126.753
28519
1399
131.780
29.650
توضیح: در سال 83 به علت انحلال سازمان چای خرید تضمینی برگ سبز چای صورت نگرفته است.
وضعیت تولید چای از سال 88 ( زمان تشکیل مجدد سازمان چای ) تاکنون :
پس از تشکیل مجدد سازمان چای کشور درسال 1388 که نیاز مبرم واساسی این محصول استراتژیک شمال کشور بود مجدداً خرید تضمینی برگ سبز چای ازطریق سازمان چای کشور انجام شد. اما درسال 93 تحول اساسی در چای صورت گرفت. یکی پرداخت وام به زراعی به چایکاران و آن هم بدون بهره و بازپرداخت دراز مدت یعنی دو سال اول تنفس و بازپرداخت از سال 96 بمدت 3 سال میباشد . تحول دیگری که در چای صورت گرفته تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت چای کشور با سرمایه اولیه بالغ بر 86 میلیارد ریال که 49% آن دولتی و51% آن خصوصی ( چایکاران ، کارخانه داران وتجار ) میباشد که خوشبختانه دولت کل قدرسهم چایکاران را تقبل کرده و حدود 50 هزار نفر چایکار و 108 کارخانه دار و 6 بخش بازار تاکنون عضو (سهامدار) صندوق چای میباشند و صندوق چای درخصوص پرداخت تسهیلات کم بهره به اعضاء (کارخانه دار ، باغدار ) قدم های خوبی را در سال های 94 الی 99 برداشته است . و این امر کماکان ادامه دارد که نمایه آماری آن در جدول 2 آمده است.
جدول 2) نمایه آماری صندوق حمایت از توسعه صنعت چای از بدو تشکیل لغایت پایان سال 99
زمان تشکیل مجمع موسس صندوق
25 اسفند 1393
سرمایه اولیه صندوق
86 میلیارد ریال
تعداد چایکاران عضو
50566 نفر
تعداد کارخانه های عضو
108 کارخانه
تعداد بخش بازار
6 بخش
سرمایه فعلی صندوق
781 میلیارد ریال
مقدار وام پرداختی به چایکاران
790 میلیارد ریال
مقدار وام پرداختی به کارخانه ها
358 میلیارد ریال
نمودار 3 مربوط به پرداخت تسهیلات به سهامداران صندوق چای بین سال 1394 تا 1399 می باشد.
عملکرد مالی صندوق حمایت از توسعه صنعت چای کشور
از ابتدای شروع کار عملی صندوق چای یعنی از سال 94 لغایت 99 بمدت شش سال علیرغم تمام مشکلات موجود، صندوق بعنوان بازو مالی سازمان چای در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی فعالیت های ارزشمندی ار خود نشان داده است که خلاصه آن در جداول 3، 4، 5 ،6 آمده است:
جدول 3 )گزارش پرداخت تسهیلات از طریق صندوق حمایت از توسعه صنعت چای کشور از تاریخ تاسیس الی 29/12/1399 به ریال
شرح
سال مالی 94، 95 ، 96 ، 97 ، 98 و 99
سال مالی 99
جمع کل
تعداد
مبلغ
تعداد
مبلغ
تعداد
مبلغ
چایکاران
49338
879/458/936/636
8456
000/949/072/152
57794
879/407/009/789
کارخانجات
313
600/497/471/240
95
000/000/52/19
408
600/497/991/259
جمع کل
49651
479/956/407/877
8551
000/949/592/171
58202
479/905/000/049/1
جدول 4 ) گزارش پرداخت عاملیت(سازمان چای کشور) از طریق صندوق از تاریخ تاسیس الی 29/12/1399 به ریال
جدول 5 ) گزارش تسهیلات چایکاران معرفی شده به بانک قرض الحسنه مهر ایران تا مورخ 29/12/1399 به ریال
شرح
معرفی شده
توضیحات
تعداد
مبلغ
جهت دریافت ماشین آلات کشاورزی شامل : دستگاه هرس ،برگ چین، علف زن و بهزراعی باغ چای
چایکاران
4723
600/347/219/236
کارخانجات
14
000/000/000/21
جهت خرید کالرسورتر، بهداشتی کردن، احداث سوله، نصب دستگاه بسته بندی چای، خرید وینوور و تابلو برق، سرامیک کاری و بازسازی سرویس بهداشتی و خرید مه پاش صنعتی، توسعه سالن تفکیک و غیره.
جمع کل
4737
600/347/219/257
–
جدول 6 ) گزارش تسهیلات چایکاران و کارخانجات معرفی شده به بانک توسعه تعاون تا مورخ 29/12/1399 به ریال
شرح
معرفی شده
توضیحات
تعداد
مبلغ
جهت دریافت ماشین آلات کشاورزی شامل : دستگاه هرس ،برگ چین، علف زن و غیره.
چایکاران
62
000/900/889/16
کارخانجات چایسازی
100
000/000/390/250
جهت خرید کالرسورتر، بهداشتی کردن، احداث سوله، نصب دستگاه بسته بندی چای، خرید وینوور و تابلو برق، سرامیک کاری و بازسازی سرویس بهداشتی و خرید مه پاش صنعتی، توسعه سالن تفکیک و غیره.
جمع کل
162
000/900/279/267
–
کارهای درخور تحسین صندوق چای در باغات چای ( عملیات به باغی)
جهت احیاء و اصلاح باغات چای با کمک های مالی و فنی صندوق و سازمان چای کشور، اقدامات و فعالیت هایی به شرح ذیل انجام گرفته است:
1- در سال های 95 الی 97 در روستای چهل ستون ذاکله بر ( خورتای ) شهرستان لاهیجان جهت احیاء، عملیات اصلاح عمود بر شیب مساحت 5 هکتار باغ چای خانم افسر جهانبخش از طریق صندوق تسهیلات ارزان قیمت پرداخت شده است.
2- در سال 1397 در روستای سستالان شهرستان فومن باغ چای خانم مجیدیان که در آن عملیات احیاء کامل و کف تراشی صورت پذیرفت. میزان تسهیلات پرداختی به نامبرده به میزان 120 میلیون تومان می باشد.
3- در سال 1397 در روستای سوستان پشته شهرستان لاهیجان، باغ چای آقای یوسف فلاح ابراهیمی جهت احیاء و عملیات هرس 25 هکتار باغ، مبلغ 830 میلیون ریال برای خرید ماشین آلات و بهزراعی باغ توسط صندوق پرداخت گردید.
4- در سال 1398 در روستای سراش شهرستان لاهیجان باغ چای آقای جلال ابراهیمی از چایکاران نمونه کشوری، جهت عملیات اصلاح عمود بر شیب و ایجاد باغ الگویی در منطقه کوهپایه که حدود 7 هکتار بوده است به میزان 300 میلیون ریال برای خرید نیسان، 140 میلیون ریال ماشین آلات کشاورزی و 240 میلیون ریال نیز از منابع داخلی صندوق برای نامبرده پرداخت شده است.
5- در سال 1398 اولین شرکت مکانیزاسیون چای در شهرستان فومن افتتاح گردید.
6- در سال های 1399-1398 در روستای سستالان شهرستان فومن برای باغ چای خانم مجیدیان جهت عملیات اصلاح باغ چای و عمود بر شیب تسهیلات به میزان 50 میلیون تومان پرداخت شده است.
7- در سال های 1399-1398 باغ چای رها شده تله کابین لاهیجان و باغ تحت الاجاره آقای سید جلال راستگو که عملیات احیاء به مساحت 6 هکتار بصورت کف تراشی صورت پذیرفته و به میزان 95 میلیون تومان تسهیلات پرداخت شده است. ضمناً مبلغ 000/000/300/2 ریال نیز جهت خرید نیسان توسط نامبرده از بانک توسعه تعاون دریافت گردیده است.
8- در سال های 98 لغایت 99 در روستای آبچالکی شهرستان لنگرود، باغ چای اجاره ای آقای عزیز اله هوشمند برای عملیات احیاء کامل و اصلاح باغ چای ( عمود بر شیب ) در سطح 30 هکتار که میزان تسهیلات دریافتی از صندوق جهت دریافت نیسان و ماشین آلات کشاورزی اعم از برگ چین تکنفره و دو نفره، هرس تکنفره و دونفره و علف تراش به مبلغ 170 میلیون تومان از طریق بانک قرض الحسنه مهر ایران دریافت نموده است.
9- در سال های 99-98 در روستای حاجی آباد شهرستان لاهیجان و باغ چای آقای سید جلال راستگو جهت عملیات احیاء و اصلاح باغ چای 2 هکتاری مبلغ 36 میلیون تومان پرداخت شده است.
10- در سال 1399 کارگاه آموزشی تغییر الگوی کشت در باغ لیلا کوه آقای هوشمند برگزار گردید.
11- در سال 1399 کارگاه آموزشی تغییر الگوی کشت در باغ چای آقای محمد حسین پنجی در روستای گوشت پزان برگزار گردید.
12- از سال 97 الی 99، طی سه سال برای چایکار سهامدار، آقای ابراهیم صباغ در روستای تجن گوکه آستانه اشرفیه برای ایجاد باغ الگویی به دو مدل کمانی و تخت ( به مساحت 8 هکتار ) و تجهیز سیستم آبیاری تحت فشار ( آبیاری بارانی ) و نیز نصب پنل خورشیدی به میزان 170 میلیون تومان از طریق بانک قرض الحسنه مهر ایران و 40 میلیون تومان از طیق بانک توسعه تعاون پرداخت شده است.
نقشه راه:
برای نجات و ارتقاء صنعت چای کشور بایستیدر فاز اول افزایش سرمایه صندوق چای با توجه به اینکه در حال حاضر تنها بازوی مالی سازمان چای، صندوق می باشد. سرمایه فعلی 78 میلیارد تومان با 108 باب کارخانه و حدود 50 هزار چایکار و 6 بخش بازار، سهامدار بوده که به هیچ وجه تکافوی تسهیلات لازم برای سهامداران نمی باشد. بایستی حداقل سرمایه اولیه صندوق حدود 600 میلیارد تومان ارتقاء یابد تا بتوانیم جوابگوی تمامی مشکلات عدیده چای در باغ و کارخانه و تجارت ( بازرگانی ) باشیم. با عملی شدن افزایش سرمایه صندوق چای، می توان موارد ذیل را به راحتی اجرائی نمود:
1- اجرای عملیات به زراعی ( انواع هرس ها، آبیاری تحت فشار، مکانیزاسیون، مبارزه با آفات و بیمارها و علف های هرز و … ) در باغ های چای طی یک برنامه تدوین شده با نظارت و هدایت فنی سازمان چای کشور و با حمایت مالی صندوق چای.
2- جایگزینی بوته های قدیمی و کم بازده با نهال های اصلاح شده در راستای احیاء باغ های چای با نظارت فنی سازمان چای و سایر سازمان های ذیربط و حمایت مالی صندوق چای.
3- تعیین مساحی واقعی باغ های چای کشور از طریق سیستم ماهواره ای.
4- برنامه ریزی درازمدت در راستای توسعه سطح زیرکشت در جنگل های مخروبه و نیمه مخروبه، در شمال کشور سطحی حدود 8000 هکتار از این جنگل ها وجود دارد که می توان در یک برنامه درازمدت آنرا بصورت مجتمع باغ و کارخانه با نظارت فنی سازمان چای و حمایت مالی صندوق چای ساماندهی کرد.
5– تعیین عادلانه قیمت برگ سبز چای هر ساله براساس هزینه های تولید، تورم سالیانه و سود متعارف قبل از شروع عملیات بهزراعی در فصل زمستان و اعلان از طریق رسانه های ارتباط جمعی به چایکاران جهت دلگرمی آنان در تولید بهینه چای و با حمایت مالی صندوق چای.
6- جهت ارتقاء در تولید چای کیفی ( برگ سبز و چای خشک ) پرداخت بهای برگ سبز چای به چایکاران در حداقل زمان ضروری می باشد. و این امر حتماً بایستی حداکثر تا پایان دوره بهره برداری عملیاتی گردد.
7- تجهیز و نوسازی کارخانجات چایسازی ( اتوماسیون) از قبیل تجهیز آزمایشگاه ها با جذب کادر فنی، بهداشتی کردن کارخانجات چایسازی و … در راستای تولید چای خشک استاندارد و کیفی با نظارت فنی سازمان چای و حمایت مالی صندوق چای.
8- برنامه ریزی در راستای اجرای برنامه های آموزشی و ترویجی برای چایکاران، مدیران و کارشناسان و کارگران فنی کارخانجات چایسازی از طرف سازمان چای و با حمایت مالی صندوق چای.
9- اتخاذ سیاست های اصولی و عملی آنی درخصوص چای خشک های سنواتی موجود در انبارها به منظور فروش چای قابل شرب و امحاء چای غیرقابل شرب بصورت استخراج کافئین، تولید کمپوست و … .
10- نظام مند کردن واردات چای خشک خارجی توسط تجار مجاز به کسر کل تولید شده داخلی تا سقف حداکثر 110 هزار تن ( کل مصرف سالیانه کشور) مشروط به اختلاط با چای داخلی و یا فروش خالص آن بدون اختلاط.
11- جلوگیری عملی و قانون مند از قاچاق چای خارجی و اعمال قوانین تعزیراتی برای متخلفین این امر که اجرای آن بایستی در رأس امور باشد.
12 – راه اندازی بورس چای خشک ایرانی در سالی که مزین به سال جهش تولید می باشد.
13- راه اندازی تشکل های باغ و کارخانه در راستای یکپارچه سازی باغ های چای که در آن تولید، توجیه اقتصادی داشته باشد که خوشبختانه در سال 99 تعداد 7 مورد از آن بصورت پایلوت راه اندازی شده است که پیش بینی می گردد در سال های آتی سیر صعودی به خود بگیرد. در سال 99، حدوداً 70 درصد از کارخانه داران غیر عضو تشویق شدند حداقل بالاسری کیلویی 000/15 ریال به چایکاران پرداخت نمایند.
14- راه کارهای عملی در راستای خرید آزاد و نقدی با نظارت فنی سازمان چای و حمایت مالی صندوق چای کشور.
15- در حال حاضر سطح زیرکشت باغ های چای کفاف کارخانجات چایسازی موجود را دارد و حتی در بعضی فصول سال با کمبود برگ سبز روبرو هستیم. هرگونه تغییر در این خصوص با فرض محال ایجاد کارگاه های کوچک صنعتی چایسازی، بایستی دقیقاً کارشناسی شده و فعلاً صلاح نیست و این امر بایستی قانونمند گردد.
در نهایت جهت نجات چای ایران و ارتقاء این محصول سالم نیاز به عزم ملی است که امیدواریم این اراده در دولت جمهوری اسلامی ایران در سالی که مزین به سال تولید، پشتیبانی و مانع زدایی ها می باشد، عملیاتی گردد. وگرنه در مقابل خدا و نسل های آینده مسئولیم. والسلام
در پایان از تلاش های صادقانه آقای مهندس علی فکوری مسئول IT صندوق چای کشور در جهت تایپ و چیدمان این نشریه تشکر و قدردانی می گردد.
صبح روز دوشنبه مورخه 14 تیرماه 1400مهندس جهانساز رئیس سازمان چای کشور بهمراه جمعی از معاونین و مدیران سازمان چای،مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه صنعت چای و ریاست پژوهشکده چای با حضرت آیت الله فلاحتی نماینده محترم ولی فقیه در استان گیلان دیدار کردند . در این دیدار ابتدا مهندس جهانساز ریاست محترم سازمان چای کشور گزارشی از آخرین وضعیت صنعت چای کشور و برنامه های راهبردی آنرا برای سالهای آینده و افزایش کیفی و کمی این محصول بیان نمودند و با اشاره به اینکه اگر حمایت ها و سرمایه گذاری ها از این صنعت بیشتر شود می توان با ظرفیت موجود و بازگرداندن و احیاء باغ های مخروبه تولید چای ایرانی را به 50 هزار تن در سال رساند. در ادامه نماینده محترم ولی فقیه در گیلان با اشاره به اینکه گیلان دارای 3 محصول استراتژیک برنج-چای و زیتون میباشد برافزایش تولید کمی و کیفی این محصولات تاکید کردند و خاطرنشان کردند با توجه به پرداخت بموقع بهاء برگ سبز چایکاران در سالهای اخیر شاهد بازگشت دوباره چایکاران به باغات چای شدیم که امیدواریم با افزایش تسهیلات کم بهره و اجراء طرح های مکانیزاسیون و برندسازی و تولید چای خوش عطر و طعم ایرانی بتوانیم ذائقه ایرانیان را به سمت و سوی این محصول داخلی هدایت کنیم .
روز پنجشنبه مورخه 10 تیرماه 1400 دکتر محمد مهدی برومندی معاون محترم باغبانی وزارت جهادکشاورزی بهمراه مهندس جهانساز رئیس سازمان چای کشور و هیات همراه از باغات چای و کارخانجات چایسازی شهرستانهای چایخیز دیدار کردند. دکتر برومندی ضمن حضور در باغات چای و گفتگو با چایکاران، با مدیران کارخانجات چایسازی نیز بحث و تبادل نظر کردند. در این بازدید که ابتدا از شهرستان لاهیجان آغاز گردید دکتر فرخی نماینده محترم مردم لاهیجان نیز حضورداشتند و قول مساعد دادند در خصوص لزوم تخصیص یارانه های ویژه به این صنعت اعم از یارانه نهال و تجهیز کارخانجات در بودجه 1400کمک های لازم را در سطح ملی برای تحقق این امر انجام داده شود. در ادامه از کارخانجات شهرستانهای چایخیز نیز بازدید شد و در پایان دکتر برومندی با بیان اینکه بازسازی باغات چای و احیاء باغات رهاشده و همچنین جایگزینی ارقام جدید و مقاوم باید جزء برنامه های مهم این صنعت در آینده باشد از همه دست اندرکاران این صنعت تشکر کردند.
